Elektrik Faturasındaki Terimler Ne Anlama Geliyor?

Elektrik, gün içindeki birçok işlemin yapılabilmesi için büyük önem taşır. İletişimin büyük bir kısmının gerçekleştiği telefonlardan yaşamın devam etmesi için gereken yiyecek ve içeceklerin muhafaza edildiği buzdolaplarına kadar pek çok farklı cihaz için elektrik olmazsa olmaz bir ihtiyaçtır. 

Her ay ev ve işyerlerine gelen faturalar, bir aylık dönemde ne kadar elektrik harcandığını ve bunun karşılığında bedelini gösterir. Bilinçli bir tüketim için faturadaki her bir kalemin detaylıca öğrenilmesi fayda sağlar.

Bireysel ve kurumsal elektrik faturalarında yer alan terimleri ve bunların anlamlarını öğrenebileceğiniz yazımızı okuyarak elektrik faturaları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Bireysel Faturalardaki Terimler

Sözleşme Hesap No: Kullanıcının anlaşması için tanımlanmış olan ve tesisat numarası yerine de kullanılabilen numaradır.

İşletme Adı: Kullanıcının bulunduğu bölgedeki, sözleşme hesap numarasının ait olduğu işletmedir.

Tesisat No Tekil Kod: Sözleşmede belirtilen ve kullanıcıya enerji kullandığı tesisat için verilen sayaca ait abonelik numarasıdır. 

Tarife Kodu: Kullanıcının enerjiyi hangi tarife grubuna göre kullandığını gösteren kod numarasıdır.

Tüketici Grubu: Kullanıcının aboneliğinin hangi tarife kapsamında olduğunu gösterir.

EIC: Bu kod, ENTSO-E’ya (Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşleticileri Birliği) bağlı ülkelerde kullanılan bir enerji tanımlama kodudur. Elektrik faturasında ise her dağıtım bölgesindeki tüketim noktaları için özel olarak oluşturulan kayıt kodlarını ifade eder.

Tüketici Sınıfı: Serbest tüketici, serbest olmayan tüketici ve son kaynak tarifelerinden elektrik alan tüketici olarak üç farklı tipte tüketici bulunur. Bu alanda hangi tüketici sınıfına göre elektrik hizmeti alındığının bilgisi mevcuttur.

Kurulu Güç (kWh): Kurulu güç ifadesi, bir elektrik santralinin karşılayabileceği, bir elektrik şebekesinin taşıyabileceği ve bir tesisatın kaldırabileceği maksimum kapasite anlamına gelir. Bağlantı gücü olarak da adlandırılır.

Dönem: Faturada yer alan tutarın belirlenmesi için yapılan ölçümün tarihi, bu alanda yıl ve ay olarak gösterilir.

Sözleşme Gücü (kWh): Kullanıcının talebi üzerine çekeceği kabul edilmiş olan ve sözleşmede çekilmesi ya da verilmesi konusunda birtakım hükümler bulunan güç miktarıdır.

Sonraki Okuma Dönemi: Tüketim ölçümünün yapılacağı bir sonraki tarihin yıl ve ay olarak gösterildiği kısımdır.

Sayaç Seri No: Elektrik ölçümünü yapan sayacın seri numarası bu alanda gösterilir.

Çarpan: Tüketimin hesap edilmesi için ilk ve son endeks farkının çarpılacağı katsayıdır. Bu işlem aracılığıyla tüketim miktarı bulunur. Normal tüketiciler için çarpan birdir, fakat akım veya akım ve gerilim trafosu bulunan elektrik kullanıcıları için bu katsayı trafoların dönüştürme oranı ile bulunur.

Sayaç Marka: Abonenin elektrik ölçümünü yapan sayacın markası bu alanda belirtilir.

TCKN/VKN Sözleşme: Aboneliği bulunan tüketicinin T.C. kimlik numarası ya da vergi kimlik numarası burada yazar.

Vergi Dairesi: Aboneliği bulunan tüketici kurumsal müşteri ise burada kayıtlı olduğu vergi dairesi bilgisi bulunur.

Müşteri Bilgileri: Bu kısımda müşterinin adı, soyadı ve adresi mevcuttur.

Ödenecek Tutar: Dağıtım sistemine bağlı olan tüketicilerden çift terimli tarife sınıfına tabi olanlar için o dönemin tüketimini karşılayan, ödenecek bedeldir. Tutarın hesaplanması için sözleşme güçleri ve güç birim bedeli çarpılır.

Son Ödeme Tarihi: Söz konusu fatura için ödenmesi gereken tutarın son ödeme tarihi bu alanda yazar.

Fatura Ortalama Tüketimi: İlgili fatura döneminde tüketilen enerji miktarının gün sayısına bölünerek elde edilmesi ile bulunan günlük ortalama harcamadır. 

İlk Endeks: Fatura döneminin başlangıcındaki ilk okuma tarihinde sayaçtan okunan değer bu alanda belirtilir.

Son Endeks: Fatura döneminin bitişindeki son okuma tarihinde sayaçtan okunan değer bu alanda belirtilir.

Fark/Tüketim: İlk endeks ve son endeks arasındaki farkın yukarıda bahsedilen çarpan ile çarpılması ile elde edilir. Ortaya çıkan bu sonuç, fatura döneminde yapılan toplam enerji harcamasıdır. [(Son Endeks – İlk Endeks) x Çarpan]

Okuma Günü: Söz konusu fatura döneminde yapılan tüketimin başlangıç ve bitiş tarihini gösteren kısımdır.

Tek Zaman: Günün tüm zamanlarında tüketilen enerji için tek fiyat uygulanan tarifedir. Bu kısımda günün tüm zamanlarında yapılan tüketim belirtilir.

• Gündüz: 06:00 ila 17:00 saatleri arasında kaç kWh elektrik harcandıysa bu miktar abonenin tabi olduğu tarifeye göre elektrik gündüz birim fiyatı ile çarpılır. Elde edilen sonuç gündüz tüketim bedelidir.
• Puant: 17:00 ila 22:00 saatleri arasında kaç kWh elektrik harcandıysa bu miktar abonenin tabi olduğu tarifeye göre elektrik puant birim fiyatı ile çarpılır. Sonuç, puant tüketim bedelidir. 
• Gece: 22:00 ila 06:00 saatleri arasında kaç kWh elektrik harcandıysa bu miktar abonenin tabi olduğu tarifeye göre elektrik gece birim fiyatı ile çarpılır. Ortaya çıkan sonuç gece tüketim bedelidir.

Enerji Bedeli Tüm: Fatura dönemine ait toplam enerji tüketimi ve karşılığı olan tüm tutarı belirtir.

Puant Tüketim Bedeli: 17:00 ila 22:00 saatleri arasında harcanan elektrik miktarının kWh cinsinden karşılığı ile abonenin tarifesine göre elektrik puant birim fiyatı çarpılır. Elde edilen sonuç puant tüketim bedelidir. Çok zamanlı tarife kullanımı söz konusu ise yaz saati uygulamasının olduğu dönemlerde ekim ayının son pazar günü ile mart ayının son pazar günü arasında gece dönemi saatleri 18:00 ila 23:00 arası olacak şekilde ölçüm yapılır.

KDV Matrahı: Faturada yer alan kalemlerin katma değer vergisi bedeli hariç toplamıdır.

KDV: Katma Değer Vergisi Kanunu ile düzenlenen vergidir. Faturadaki tüm bedel ve vergiler eklendikten sonra ortaya çıkan tutar üzerinden hesaplanır.

Yuvarlama Tutarı: Faturadaki küsuratların kolayca ödenmesi için yuvarlama yapılır. Yuvarlanan bedel bir sonraki faturada mahsuplaştırılır.

Fatura Tutarı: Enerji tüketimini belirlemek için hesaplanan tüm kalemlerin vergi ve fon dahil olmak üzere tutarıdır.

Talimatlı Banka: Kullanıcının ödeme talimatı verdiği banka bilgisinin belirtildiği alandır.

Yıllık Tüketim Bilgileri: Geçmiş yıl, cari yıl toplam ve günlük ortalama tüketim bilgileri bu kısımda yer alır.

Geçmiş Yıl: Bir önceki yılın toplam ve günlük ortalama tüketim bilgileri burada gösterilir.

Cari Yıl: İçinde bulunulan yılın toplam ve günlük ortalama tüketim bilgileri burada gösterilir.

Faturalardaki tüm kalemlerin yerlerini ve anlamlarını görmek için fatura asistanından da faydalanabilirsiniz.

Kurumsal Faturalardaki Terimler

Genel olarak bireysel ve kurumsal faturada aynı kalemler bulunsa da kurumsal faturalarda ek olarak farklı kalemler de mevcuttur. 

Müşteri Bilgileri

Fatura No: Faturanın kesildiği anda sistemin verdiği ve ilgili fatura koduna ait olan mali seri numaradır.

Sözleşme No: Her bir aboneliğe özel olarak verilen abonelik numarasıdır.

Tesisat No Tekil Kod: Aboneliğin hangi tarifeye tabi olduğunu gösteren alandır.

İşletme Adı: Sözleşme numarasının ait olduğu işletmenin adı burada yazar.

Müşteri Adı Soyadı: Abone olan şirketin tam adı bu alanda yazar.

Vergi Dairesi VKN/TCKN: Bu kısımda tesisat sahibinin kayıtlı olduğu vergi dairesi ile vergi kimlik numarası veya T.C. kimlik numarası belirtilir.

Abone Grubu: Tüketicinin kullanım amacı doğrultusunda yapılan gruplandırmadır. Mesken, ticarethane ve benzeri gruplar arasından tüketicinin hangisinde olduğunu gösterir.

Tüketici Sınıfı: Bireysel faturada da olduğu gibi kullanıcıların hangi uygulamaya göre elektrik hizmeti aldığı yazar. Üç farklı tip tüketiciler serbest tüketici, serbest olmayan tüketici ve son kaynak tarifelerinden elektrik alan tüketicilerdir.

Tesisat Adresi: Tesisatın yer aldığı adres burada yazar.

Fatura Tarihi: Faturanın kesilme tarihini gösteren kısımdır.

Fatura Kodu: Her faturada yer alan bu bölümde sistemde oluşturulan fatura programının takip numarası bulunur.

Tüketim Bilgileri

Önceki Yıl Tüketim (kWh): Bir önceki yıl, tüketicinin toplamda ne kadar elektrik enerjisi kullandığı bu alanda kWh cinsinden yazılır.

Cari Yıl Tüketim (kWh): İçinde bulunulan yılda tüketicinin toplam elektrik harcaması bu alanda kWh cinsinden belirtilir.

Aktif Tüketim Toplamı (kWh): Fatura dönemine ait elektrik enerjisi tüketimi burada kWh cinsinden yazar.

Geçen Yıl Ort. Tük.: Bir önceki yılın ortalama elektrik enerjisi tüketimi burada kWh cinsinden yazılır.

Ortalama Tüketim (kWh): İçinde bulunduğunuz yılda tükettiğiniz elektrik enerjisinin ortalamasını kWh cinsinden bu alanda görebilirsiniz.

Genel Bilgiler

Aktif Sayaç Seri No/Marka: Tüketilen enerjinin ölçümünü yapan sayacın marka ve seri numarasının gösterildiği alandır.

Endüktif Sayaç Seri No/Marka: Endüktif enerji tüketiminin ölçümünü yapan sayacın marka ve seri numarasının gösterildiği alandır. 

Kapasitif Sayaç Seri No/Marka: Kapasitif enerji tüketiminin ölçümünü yapan sayacın marka ve seri numarasının gösterildiği alandır.

EIC Kodu: ENTSO-E’ye (Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşleticileri Birliği) bağlı ülkelerde kullanılan bu enerji tanımlama kodu, elektrik faturasında her dağıtım bölgesindeki tüketim noktaları için özel olarak oluşturulan kayıt kodlarını ifade eder.

Karne-Sıra Karne: Abonenin elektrik enerjisini kullandığı tesisatın bulunduğu bölgelerin dosya numarasıdır. Sıra ise abonenin kayıtlı olduğu karnedeki sıra numarasıdır.

Sözleşme Gücü (kWh): Sözleşmede çekilmesi ve verilmesi üzerine hükümler bulunan ve kullanıcının talebi üzerine çekeceği kabul edilmiş güç miktarıdır.

İlk Okunma Tarihi: Söz konusu faturanın tutarının belirlenmesi için sayacın ilk okunduğu tarihtir.

Son Okuma Tarihi: Söz konusu faturanın tutarının belirlenmesi için sayacın son okunduğu tarihtir.

Sonraki Okuma Dönemi: Bir sonraki tüketimin ölçümünün ne zaman yapılacağını ay ve yıl olarak burada görebilirsiniz.

Fatura Dönemi: İlgili fatura için tüketim ölçümünün yapıldığı tarihi ay ve yıl olarak gösteren alandır.

Sayaç Okuma Birimi: Sayacı okuyup faturayı düzenleyen, sahada bulunan personelin kodunun yazdığı alandır.

Kurulu Güç (kWh): Bağlantı gücü de denilen bu kalem, bir elektrik santralinin karşılayabileceği, bir elektrik şebekesinin taşıyabileceği ve bir tesisatın kaldırabileceği maksimum kapasiteye denk gelen bilgidir.

Aktif Tüketim

İlk Endeks: Fatura döneminin başladığı ilk okuma tarihindeki sayaç değeri bu alanda yazar.

Son Endeks: Fatura döneminin bittiği son okuma tarihindeki sayaç değeri bu alanda yazar.

Çarpan: İlk endeks ve son endeks farkının çarpıldığı katsayıdır. Bu işlem aracılığıyla tüketim ölçümü yapılır. 

Tüketim: İlk ve son endeks farkının çarpan ile çarpılmasından elde edilir. Bu sonuç, fatura döneminde tüketilen toplam enerjidir. [(Son Endeks – İlk Endeks) x Çarpan]

Birim Fiyat: Tüketicinin tarife grubuna göre belirlenen, kWh karşılığı aktif enerji tüketiminin TL değerinden birim bedelidir. 

Aktif Enerji Bedeli: İlgili fatura döneminde kullanılan toplam enerjinin karşılığında ödenecek tutardır. Tüketilen enerji miktarı, abonenin tarifesine göre belirlenen birim fiyat ile çarpılarak sonuç bulunur. (Tüketim miktarı x Birim Fiyat)

• Gündüz: 06:00 ila 17:00 arasında elektrik tüketimini gösteren alandır.
• Puant: 17:00 ila 22:00 arasında elektrik tüketimini gösteren alandır.
• Gece: 22:00 ila 06:00 arasında elektrik tüketimini gösteren alandır.

Reaktif Tüketim

Endüktif/Kapasitif: Elektrik kullanımı esnasında enerjinin kullanılan kısmı aktif güçtür. Reaktif güç ise enerjinin kayıp olan kısmıdır. Reaktif güç teknik özelliklerine göre endüktif ya da kapasitif olarak ikiye ayrılır. Bobin ile çalışan makinelerin olduğu büyük tesislerdeki gibi yüksek güç çekimi söz konusu olduğunda aktif güç aşılarak ortaya reaktif güç çıkar. Bu da endüktif tutar kapasitif tutar veya reaktif güç bedeli olarak faturaya yansır.

Ri/Rc Oran: Reaktif ile kapasitif tüketimlerin aktif tüketime oranıdır. 

Diğer Bilgiler

Dağıtım Bedeli Birim Fiyat: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) elektrik dağıtım faaliyetlerinin devam ettirilebilmesi için enerji miktarına göre belirlediği kWh birim bedelidir.

Güç Birim Fiyat: EPDK’nin Ulusal Elektrik Tarifesinde belirlediği çift terimli tarife ile elektrik alan kullanıcılar için sözleşme gücü üzerinden alınan birim bedel bu alanda yazar.

Tutarlar

Ödenecek Tutar: Çift terimli tarife sınıfındaki tüketicilerin dağıtım sistemine bağlı olanlarından bu fatura döneminin tüketimini karşılayan ve ödenecek bedeldir. Sözleşme güçleri ve güç birim bedelinin çarpılmasıyla tutar hesaplanır.

Enerji Tüketimi

Gündüz Tüketim Bedeli: 06:00 ila 17:00 saatleri arasında harcanan elektriğin kWh birimi, abonenin tarifesine göre elektrik gündüz birim fiyatı ile çarpılır. Böylece gündüz tüketim bedeli elde edilir.

Puant Tüketim Bedeli: 17:00 ila 22:00 saatleri arasında harcanan elektriğin kWh birimi, abonenin tarifesine göre elektrik gündüz birim fiyatı ile çarpılır. Böylece gündüz tüketim bedeli elde ediliir.

Gece Tüketim Bedeli: 22:00 ila 06:00 saatleri arasında harcanan elektriğin kWh birimi, abonenin tarifesine göre elektrik gündüz birim fiyatı ile çarpılır. Böylece gündüz tüketim bedeli elde edilir.

Dağıtım Bedeli Tutarı: Elektrik dağıtım faaliyetlerinin devam edebilmesi için EPDK tarafından belirlenen tutar burada yazar.

Güç/Reaktif

Güç Bedeli: Dağıtım sistemine bağlı olan tüketicilerden çift terimli tarife kullananlar için sözleşme güçleri ve güç birim bedeli çarpılarak bulunan aylık bedeldir.

Vergi ve Fonlar

Elektrik Tüketim Vergisi: Kullanıcıların abone olduğu bölgeye hizmet veren belediyeye verilen ve enerji tüketim bedeline göre alınan verginin miktarı burada belirtilir.

KDV: Katma Değer Vergisi Kanununun düzenlediği vergi tutarıdır. Faturadaki tüm bedel ve vergilerin toplamı üzerinden hesaplanır.

Fatura Tutarı

Mahsup: Önceki faturada yuvarlama yapıldıysa içinde bulunduğunuz fatura döneminde yuvarlanan miktar faturadan düşülür. Bu alanda faturadan düşülen yani önceki faturada yuvarlanarak mahsuplaştırılan miktar yazar.

Yuvarlama Tutarı: Bir sonraki faturada mahsuplaştırılmak üzere faturadaki küsüratlar yuvarlanır. Ödemenin kolaylığı için yapılan bir uygulamadır. 

Vergiler Toplamı: Elektrik faturasına dahil olarak alınan vergilerin tamamı burada yazar.

KDV Matrahı: Faturadaki bütün tutarların katma değer vergisi bedeli eklenmeden önceki toplamıdır.

Son Ödeme Tarihi: Faturanın ödenebileceği son tarihin yazdığı alandır.

Eski Borç / Alacak: Önceki dönemlere ait bir borç bulunuyorsa bu alanda görebilirsiniz.

Elektrik Tüketim Tutarı Nedir?

Elektrik faturalarında tüketim ile ilgili 3 satır mevcuttur. Bunlardan ilki, tüketim olarak geçer. Burada mesken veya ticarethanenin elektrik tüketim değeri kWh cinsinden yazar. İkinci satır, birim fiyattır. Birim fiyat sabit tarife ve değişken tarife olmak üzere ikiye ayrılır.

Sabit tarifede kullanılan elektrik EPDK tarafından önceden belirlenen bir birim fiyata tabidir. Buna göre toplam ücret belirlenir. Değişken tarifede ise günün belirli saatlerinde artan ve azalan şekilde elektrik kullanımı ücretlendirmesi yapılır. 

06:00 ila 17:00 arasında gündüz birim fiyatı, 17:00 ila 22:00 arasında puant birim fiyatı, 22:00 ila 06:00 arasında ise gece birim fiyatı geçerlidir. Tüketicilerin elektrik kullanımı bu sistemde üç ayrı birim fiyat üzerinden ücretlendirilir.

Bu şekilde zaman tercihine göre elektrik ücretlendirmesi değişir. Bu tarife sayesinde tüketiciler gece kullandıkları elektriği gündüze kıyasla daha düşük bir birim fiyat ile öder.

Faturadaki elektrik tüketim tutarının bulunabilmesi için elektrik tüketimi ve birim fiyat çarpılır. Elde edilen tutar, sayaç okuma süresi arasında kullanılan elektriğin ham maliyetidir. Bu maliyete daha sonra vergiler ve dağıtım gibi diğer kalemler eklenerek asıl tutar bulunur.

Bu noktada önemli olan sayaç okuma süresidir. Sayaçlar ilgili fatura döneminin bitişini takiben ilk dört gün içinde okunur. Dolayısıyla elektrik faturasını incelerken mutlaka sayaç okuma süresine de bakmanız tavsiye edilir. 

Dağıtım Bedeli Nedir?

Elektrik dağıtım firmalarının yer aldığı bölgede elektrik ihtiyacının karşılanması için çeşitli sorumlulukları bulunur. Kullanıcılara dağıtım şebekesi aracılığıyla elektrik iletilmesi, sayaçların okunması, bakımları ile onarımlarının yapılması bu sorumluluklar arasındadır. Dağıtım bedeli ise tüm bu çalışmalar için bölgedeki firmanın aldığı bedeldir.

Elektrik dağıtım şirketleri ve perakende şirketleri arasındaki farkları incelediğimiz yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.