Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Dünyanın dört bir yanında olduğu gibi Türkiye’de de nüfus giderek artmaktadır. Bu artışa paralel olarak evlerde, iş yerlerinde ve endüstriyel tesislerdeki elektrik kullanım oranı yükselme eğilimi gösterir.

Artan enerji ihtiyacını etkili şekilde karşılamanın en pratik yolu olarak yenilenemez enerji kaynakları ön plana çıkar. Ancak çevreye olan etkileri ve daha birçok nedenden dolayı bu kaynakların yerini hızla yenilenebilir enerji almaktadır.

Bu yazımızda, günümüzde giderek çok daha popüler hale gelen yenilenebilir enerjinin ne demek olduğu, hangi kaynaklardan temin edildiği ve Türkiye'deki kullanım oranları hakkında bilgi edinebilirsiniz. 

Yenilenebilir Enerji Ne Demek?

Yenilenebilir enerji, doğal kaynaklardan elde edilen enerji türlerine verilen genel isimdir. Adından da kolayca anlaşılabileceği gibi bu tarz enerji kaynakları, kendilerini devamlı olarak yenileyebilme özelliğine sahiptir.

Dolayısıyla petrol gibi zaman içerisinde tükenme durumu söz konusu değildir. Bu yüzden artan nüfusun ve endüstriyel faaliyetlerin ihtiyaç duyduğu enerji, yenilenebilir kaynaklardan kolaylıkla sağlanabilir.

• Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kullanım Oranı

EPDK’nın yayınladığı Elektrik Piyasası 2021 Yılı Piyasa Gelişim Raporu’na göre; yenilenebilir enerji kaynaklarının 2020 yılı sonu itibarıyla toplam kurulu güç içerisindeki payı %48 oranlarında seyrederken 2021 yılında %50,02’ye yükselmiştir.

Tüketim konusunda ise 2018 yılında Yenilenebilir Enerji kaynaklarının toplam enerji tüketimine oranı %11.9 civarında olmuştur.

Lisanslı elektrik üretiminde ise yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam payı 2020 yılında %40,3 olarak kaydedilmiştir. 2021 yılına gelindiğinde ise bu oran %33,31’e gerilese de yapılan yatırım ve artan kurulu güç oranları ile yükselen grafiğin devam ettirileceği ön görülmektedir.

Yenilenemez Enerji Ne Demek?

Yenilenemez enerji, yeniden oluşturulması mümkün olmayan kaynaklardan elde edilen türleri ifade eder. Bu tarz enerji kaynaklarının yeniden kullanımı ve doğanın üretim hızının günümüzdeki tüketim ihtiyaçlarını karşılayabilmesi mümkün değildir. Yenilenemez enerji kaynakları, fosil yakıtlar ve nükleer enerji olmak üzere iki farklı kategoriye ayrılır.

Günümüzde ulaşımdan çeşitli sanayi dallarına kadar birçok alanda yoğun biçimde kullanılan petrol, kömür, doğal gaz gibi enerji kaynakları fosil yakıtlar sınıfına girer. Nükleer enerjinin kullanım ömrü, fosil yakıtlara göre çok daha uzun olsa da, yenilenebilir olmadığı için sürdürülebilir olmayanlar sınıfında yer alır.

Sürdürülebilir olmamaları, yenilenemez enerji kaynaklarının en önemli özelliğidir. Fosil yakıtlar ayrıca yandıklarında atmosfere büyük miktarlarda karbon salınımı gerçekleştirdiği için küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğinin en önemli kaynağı olarak görülür.

Nükleer enerji ise karbon salınımına neden olmaz. Ancak kullanım ömrünü tamamlayan atıkların çevreye ve insan sağlığına zarar vermesini engellemek için ciddi miktarda bütçe harcanması gerekir.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Özellikleri

Yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemli özellikleri, karbon nötr olmalarıdır. Yani daha yalın bir ifadeyle, ideal tekniklerle elde edildikleri ve kullanıldıkları sürece karbon salınımına neden olmazlar. Kullanım sonrasında kömür cürufu gibi herhangi bir atık ortaya çıkmaz. Bu özelliklerinden dolayı temiz enerji kaynakları ismiyle de anılırlar.

Güneş, rüzgâr ya da akarsu aracılığıyla elde edilen enerjinin depolanması ve dağıtımı son derece kolaydır. Müstakil bir evde yaşıyorsanız ya da iş yerinizin çatısında uygun alan varsa, güç toplama ve depolama sistemi kurabilirsiniz. Böylece elektrik ihtiyacınızın bir kısmını bu sistem aracılığıyla karşılayabilirsiniz.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları, 5 farklı kategoriye ayrılır. Bu kategorileri şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Güneş Enerjisi

En büyük yenilenebilir enerji kaynağı konumundaki güneşten elde edilen enerjidir. Elektrik üretimi için gerekli güneş ışınları, paneller yardımıyla toplanır.

2021 yılının ocak ve temmuz ayları arasındaki zaman dilimini kapsayan dönemde, ülkemizde güneş enerjisinden elektrik üretimi için kurulu güç 7.325 megavata erişmiştir.

2. Rüzgâr Enerjisi

Güneş enerjisi ile birlikte en yaygın kullanıma sahip türlerden biridir. Rüzgâr enerjisinden yararlanmak için en çok kullanılan araçlar; yel değirmeni pervaneleri, dev boyutlu türbinleri ve yelkenlerdir.

Anadolu Ajansı’nın haberine göre ülkemizde, rüzgâr enerjisinden elektrik üretimi 2021 sonu itibarıyla 10,750 megavata çıkmıştır.

3. Hidrolik Enerjisi

Suyun akış gücünden faydalanılarak elde edilen enerji çeşididir. Rüzgâr enerjisine benzer şekilde türbinler yardımıyla mekanik güç elektriğe dönüştürülür. Türkiye'de, 2022 mayıs ayı itibari ile toplam elektrik üretiminde hidrolik enerjinin payı %34,3 olmuştur.

4. Jeotermal Enerji

Üst manto tabakasının farklı derinliklerindeki sıcak su, buhar ve gazın yüzeye çıkartılarak işlenmesi sonucunda elde edilir. Elektrik üretiminin yanı sıra ısınma ihtiyacını gidermek için de kullanılır.

Türkiye, jeotermal potansiyeli ile dikkat çeken bir ülkedir. Bu açıdan Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sırada yer alır. Jeotermal enerjinin elektrik üretiminde payı ise %3’tür.

5. Biyokütle Enerjisi

Henüz fosilleşmemiş canlı (biyolojik) kalıntılarından elde edilen enerji türüdür. Enerji elde etmek için genelde tarım ve hayvan atıkları ile kanalizasyon sularının arıtılması ile ortaya çıkan organik çökeltiler kullanılır.

Türkiye’de biyokütle enerjisinden elektrik üretimi artış eğilimindedir. 2020 sonu itibarıyla toplam üretimdeki payı %1,80 olmuştur.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Faydaları

Günümüzde iklim değişikliğine bağlı olumsuz etkiler, insanlık tarihinin hiçbir döneminde olmadığı kadar yoğun biçimde hissedilmektedir. Bu durumun doğal bir sonucu olarak sürdürülebilirlik kavramı çok daha önemli hale gelmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynakları, yenilenme hızlarının yüksekliği ve karbon nötr olmaları sayesinde bu kavramı destekler niteliktedir. Tesis kurulumundan dağıtıma kadar temiz enerji kaynaklarının kullanımının hiçbir safhasında tarım alanlarının işgal edilmesi, doğal yapının bozulması gibi sorunlar ortaya çıkmaz.

Yenilenebilir enerji kaynakları enerji temininde dışa bağımlılığı büyük oranda ortadan kaldırma potansiyeline de sahiptir. Coğrafi yapı sayesinde Türkiye’de temiz enerji kaynaklarından elektrik üretimi potansiyeli vardır.

Yerli üretim yapılarak ülke içerisindeki ihtiyacın önemli kısmı karşılanabilir ve fazlası dışarıya satılabilir. Haliyle bu durum, enerji ithalatına yüksek bütçeler harcanmasının önüne geçer.

Eğer uzun süredir aklınızda yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmiş elektriği tedarik etme gibi bir düşünce varsa İşte Yeşil Enerji Kampanyası’na hemen başvuru yapabilirsiniz.

İşte Yeşil Enerji Kampanyası, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen elektrik enerjisini almak isteyen kullanıcılar için hazırlanmıştır. Kampanyaya katılan müşterilere, I-REC Sertifikası sunmaktadır.

Bir yıl süreli bu hizmetten faydalanabilmek için kendi adınıza elektrik aboneliğinizin olması yeterlidir. İmzalanan sözleşmenin ardından portföye giriş tarihinize göre temiz enerji kaynaklı elektrik hizmetinden yararlanabilirsiniz.

I-REC Sertifikası Nedir?

I-REC Sertifikası, dünyadaki ilk yenilenebilir enerji sertifikasıdır.

Uluslararası REC Standartı (I-REC), International REC Standard Foundation tarafından dünyanın tüm ülkelerini kapsayan, yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerjinin kaynağını ve tüketimini belgelemek için oluşturulmuş uluslararası yeşil enerji sertifikasıdır.

Sürdürülebilirliğe destek olmak isteyen işletmeler, üretimde kullandıkları enerji nedeniyle ortaya çıkan karbon salınımını azaltmak veya ortadan kaldırıp, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için uluslararası geçerliliğe sahip bu belgeyi almaktadırlar.

Bu sertifika ile yenilenebilir kaynaklar ile üretilen enerjiden ne kadar yararlanıldığı belgelenir. Şirketler, sürdürülebilirlik hedeflerine erişmek amacıyla I-REC Sertifikası alabilir.

Web sitemizi ve sosyal medya hesaplarımızı düzenli ziyaret ederek yenilenebilir enerji kaynakları hakkında güncel bilgilerden anında haberdar olabilirsiniz.

Siz de yenilenebilir enerji hakkında bildiklerinizi yorumlarda paylaşabilir ya da merak ettiklerinizi bize sorabilirsiniz!